Falcon
New member
Avrupa’nın futbol tarihi, spora karşı yasaklama teşebbüslerinin olduğu Orta Çağ devrine kadar uzanıyor. Pekala ya çağdaş futbolun birinci senelerına ilişkin bilmemiz gereken ne cins gerçekler tarihin bir kesimi oldu? Futbol nasıl oynandı ve kuralları var mıydı? Bugün olduğu üzere futbol halkın ayrılmaz bir modülü mıydı? İşte karşılıkları…
Kaynak: https://www.historyhit.com/things-you…
1. Futbolun birinci senelerında kelam konusu spor kolunun, bir öbür tanınan spor kolu ragbi ile ortak ögeleri vardı.
Büyük olasılıkla birinci futbol topları, bugün bir ragbi yahut Amerikan futboluna benzeri biçimde tekmelendi ve oyun içerisinde taşındı. 1602 yılından bir metin, oyunun, topa sahip olan oyuncunun ötekini kapalı bir yumrukla göğsünü iterek onları uzak tutmak için ‘vurma’ ismi verilen bir çaba içerdiğini deklare etti.
2. Futbolun bölgesel isimleri ve bölgesel kuralları vardı.
İngiltere’nın Cornwall kentinde futbola ‘hurling’ yani fırlatma, Doğu Anglia bölgesinde ise ‘camping’ deniyordu. Oyunların nasıl oynandığına dair bölgesel farklılıklar olması mümkündür. Örneğin, Cornwall’da futbol, oyuncuların ‘biroldukça yasaya uymakla yükümlü olduğu’ bir oyun olarak not edildi. Bu kuralların ihlali, öbür grubun, bir çizgide rakibe karşı gitmesine müsaade verdi.
3. Oyun alanı, gol yahut kaleci olmadan epey daha geniş bir alanı kapsayabilirdi.
Belli bir futbol alanı yahut saha ölçüleri yoktu. Bunun yerine oyun, tarlalar, ve köyler içinde 3 ila 4 millik bir alanı kapsayabilirdi. Oyun alanı fazlaca geniş olduğu için gol yahut kaleci olması pek muhtemel değil. Oyuncuların, ragbideki bir deneme çizgisine benzeri biçimde bir üsse ulaşmaya çalışması daha muhtemeldir.
4. Oyun, her büyüklükteki kümeler içinde bir çabayı içeriyordu.
Maçın merkezinde iki küme içindeki rekabet vardı. Bu kümeler, farklı köylerden, farklı mesleklerden beşerler yahut iki grup halinde yalnızca bir köy mensuplarından oluşmuş olabilirdi. Oyuncu sayısına gelince, kimi tarihi evraklara nazaran bir gruptaki kişi sayısında bir üst hudut yoktu, bu sayı yüzlerce olabilir ve taraflar eşit olmak zorunda değildi.
5. Oyuncuların aşikâr bir forması yoktu.
Southampton Üniversitesi’nden Profesör Maria Hayward tarafınca yapılan araştırma, 8.Henry’nin 1526’da futbol oynamak için bir çift bot sipariş ettiğini belirtti. İtalyan derisinden yapılan botlar dört şiline mal oldu ve hükümdarın resmi ayakkabıcısı Cornelius Johnson tarafınca birbirine dikildi.
6. Gerçekleşen maçlar, tehlikeli sonuçlar doğurabiliyordu.
Bazı tarihçiler, 1608 ve 1609’da Manchester’da gerçekleşen maçların kayıtları yardımıyla futbolu ‘vahşi’ olarak tanımladılar. Maç daha sonrası camlar kırılmış ve oyuncular mahallî halka karşı biroldukca hata işlemişti. Oyunun ‘tehlikeli doğası’, isimli tıp raporlarından açıkça görülüyodu. 4 Şubat 1509 Pazar günü Cornwall’da John Coulyng’in Nicholas Jaane’e gerçek ‘oldukça kuvvetli ve hızlı’ koştuğu bir oyun oynandı. Nicholas, John’u o denli bir kuvvetle yere fırlattı ki, müdahale John’un bacağını kırdı. John 3 hafta daha sonra öldü. Ayrıyeten 1581’de Middlesex’te bir isimli tıp gorevlisinin raporu, Roger Ludford’un topu almak için koşarken öldürüldüğünü, lakin tıpkı anda Roger’ı engellemek için kollarını kaldıran iki adam tarafınca engellendiğini gösterdi. Roger göğsünün altından o kadar kuvvetli bir biçimde vuruldu ki anında öldü.
7. Yetkililer, maçların gerçekleşmesini yasaklamaya çalıştı.
Ortaçağ hükümdarları ve lokal hükümet, oyunu yasaklama buyruğu verdi ,mesela 1497 ve 1540’ta 7. Henry ve 8. Henry tarafınca futbol oynanmasına karşı buyruklar verildi. Buyruklar, savaş vakit içinderına ve ayrıyeten Pazar günleri rastgele bir sporun oynanmasına itiraz edilen kiliseye denk geldi.
8. Oyuncular savlara bakılırsa maç sırasında şiddetten keyif alıyorlardı.
Bir teori, maç sırasında gerçekleşen hengamelerin rastlantısal arbedeler değil, bir tıp maçın boş anlarını dolduran aktiviteler olduğunu sav eder. Bu teoriyi destekleyen ispatlar, köylerin cümbüş olarak boks maçları üzere maç sırasında arbedeler düzenleyeceğine dair kanıtlardı, bu da insanların düşmanlıklarını tabir etmelerine ve gerginlikleri gidermelerine imkan tanıyordu. Yani futbol, stres atmanın emsal bir biçimi olabilirdi.
9. Futbol toplumun dokusunun bir kesimiydi.
Bazı tarihçiler, futbolun toplumda bir gelenek olduğunu ima ederek oyuna ‘halk futbolu’ ismini verir.
10. Futbol, Orta Çağ vaktinde İngiliz Kraliyet Ailesi tarafınca hayli beğenilmişti.
Futbol bir aristokrasi sporu olarak görülmese de hükümdarlar ve kraliçeler tarafınca hayli beğenilmiş olabilir. 1537-1542 yılları içinde Kral 4. James’in kızı Mary, o sırada Stirling Kalesi’ndeydi ve futboldan oldukça zevk almıştı, çabucak sonrasında günlüğüne bir maçı bile kaydetmişti. Mary’nin akabinde, oğlu İskoçya Hükümdarı 6. James, sporu yasaklama teşebbüslerini kınamak için yasal sporlarla ilgili bildirgesini yayınladı. James’in oğlu Kral 1. Charles, bildirgenin öbür bir versiyonunu yayınladı ve takviye devam etti.
Kaynak: https://www.historyhit.com/things-you…
1. Futbolun birinci senelerında kelam konusu spor kolunun, bir öbür tanınan spor kolu ragbi ile ortak ögeleri vardı.
Büyük olasılıkla birinci futbol topları, bugün bir ragbi yahut Amerikan futboluna benzeri biçimde tekmelendi ve oyun içerisinde taşındı. 1602 yılından bir metin, oyunun, topa sahip olan oyuncunun ötekini kapalı bir yumrukla göğsünü iterek onları uzak tutmak için ‘vurma’ ismi verilen bir çaba içerdiğini deklare etti.
2. Futbolun bölgesel isimleri ve bölgesel kuralları vardı.
İngiltere’nın Cornwall kentinde futbola ‘hurling’ yani fırlatma, Doğu Anglia bölgesinde ise ‘camping’ deniyordu. Oyunların nasıl oynandığına dair bölgesel farklılıklar olması mümkündür. Örneğin, Cornwall’da futbol, oyuncuların ‘biroldukça yasaya uymakla yükümlü olduğu’ bir oyun olarak not edildi. Bu kuralların ihlali, öbür grubun, bir çizgide rakibe karşı gitmesine müsaade verdi.
3. Oyun alanı, gol yahut kaleci olmadan epey daha geniş bir alanı kapsayabilirdi.
Belli bir futbol alanı yahut saha ölçüleri yoktu. Bunun yerine oyun, tarlalar, ve köyler içinde 3 ila 4 millik bir alanı kapsayabilirdi. Oyun alanı fazlaca geniş olduğu için gol yahut kaleci olması pek muhtemel değil. Oyuncuların, ragbideki bir deneme çizgisine benzeri biçimde bir üsse ulaşmaya çalışması daha muhtemeldir.
4. Oyun, her büyüklükteki kümeler içinde bir çabayı içeriyordu.
Maçın merkezinde iki küme içindeki rekabet vardı. Bu kümeler, farklı köylerden, farklı mesleklerden beşerler yahut iki grup halinde yalnızca bir köy mensuplarından oluşmuş olabilirdi. Oyuncu sayısına gelince, kimi tarihi evraklara nazaran bir gruptaki kişi sayısında bir üst hudut yoktu, bu sayı yüzlerce olabilir ve taraflar eşit olmak zorunda değildi.
5. Oyuncuların aşikâr bir forması yoktu.
Southampton Üniversitesi’nden Profesör Maria Hayward tarafınca yapılan araştırma, 8.Henry’nin 1526’da futbol oynamak için bir çift bot sipariş ettiğini belirtti. İtalyan derisinden yapılan botlar dört şiline mal oldu ve hükümdarın resmi ayakkabıcısı Cornelius Johnson tarafınca birbirine dikildi.
6. Gerçekleşen maçlar, tehlikeli sonuçlar doğurabiliyordu.
Bazı tarihçiler, 1608 ve 1609’da Manchester’da gerçekleşen maçların kayıtları yardımıyla futbolu ‘vahşi’ olarak tanımladılar. Maç daha sonrası camlar kırılmış ve oyuncular mahallî halka karşı biroldukca hata işlemişti. Oyunun ‘tehlikeli doğası’, isimli tıp raporlarından açıkça görülüyodu. 4 Şubat 1509 Pazar günü Cornwall’da John Coulyng’in Nicholas Jaane’e gerçek ‘oldukça kuvvetli ve hızlı’ koştuğu bir oyun oynandı. Nicholas, John’u o denli bir kuvvetle yere fırlattı ki, müdahale John’un bacağını kırdı. John 3 hafta daha sonra öldü. Ayrıyeten 1581’de Middlesex’te bir isimli tıp gorevlisinin raporu, Roger Ludford’un topu almak için koşarken öldürüldüğünü, lakin tıpkı anda Roger’ı engellemek için kollarını kaldıran iki adam tarafınca engellendiğini gösterdi. Roger göğsünün altından o kadar kuvvetli bir biçimde vuruldu ki anında öldü.
7. Yetkililer, maçların gerçekleşmesini yasaklamaya çalıştı.
Ortaçağ hükümdarları ve lokal hükümet, oyunu yasaklama buyruğu verdi ,mesela 1497 ve 1540’ta 7. Henry ve 8. Henry tarafınca futbol oynanmasına karşı buyruklar verildi. Buyruklar, savaş vakit içinderına ve ayrıyeten Pazar günleri rastgele bir sporun oynanmasına itiraz edilen kiliseye denk geldi.
8. Oyuncular savlara bakılırsa maç sırasında şiddetten keyif alıyorlardı.
Bir teori, maç sırasında gerçekleşen hengamelerin rastlantısal arbedeler değil, bir tıp maçın boş anlarını dolduran aktiviteler olduğunu sav eder. Bu teoriyi destekleyen ispatlar, köylerin cümbüş olarak boks maçları üzere maç sırasında arbedeler düzenleyeceğine dair kanıtlardı, bu da insanların düşmanlıklarını tabir etmelerine ve gerginlikleri gidermelerine imkan tanıyordu. Yani futbol, stres atmanın emsal bir biçimi olabilirdi.
9. Futbol toplumun dokusunun bir kesimiydi.
Bazı tarihçiler, futbolun toplumda bir gelenek olduğunu ima ederek oyuna ‘halk futbolu’ ismini verir.
10. Futbol, Orta Çağ vaktinde İngiliz Kraliyet Ailesi tarafınca hayli beğenilmişti.
Futbol bir aristokrasi sporu olarak görülmese de hükümdarlar ve kraliçeler tarafınca hayli beğenilmiş olabilir. 1537-1542 yılları içinde Kral 4. James’in kızı Mary, o sırada Stirling Kalesi’ndeydi ve futboldan oldukça zevk almıştı, çabucak sonrasında günlüğüne bir maçı bile kaydetmişti. Mary’nin akabinde, oğlu İskoçya Hükümdarı 6. James, sporu yasaklama teşebbüslerini kınamak için yasal sporlarla ilgili bildirgesini yayınladı. James’in oğlu Kral 1. Charles, bildirgenin öbür bir versiyonunu yayınladı ve takviye devam etti.