TANER AY
Ötüken Neşriyât’tan geçtiğimiz günlerde yayımlanan ‘Kara Kemal’in Son Günleri’ isimli yapıtın, İttihâd ve Terakki, Ulusal Uğraş ve Cumhûriyet’in birinci yılları ile ilgilenen herkese yeni bakış açıları kazandıracağının kanısındayım. İttihâd ve Terakki ortasında ‘taçsız ve tahtsız bir hükümdar üzere saltanat sürmüş olan’ Kara Kemal kadar, onun son günlerini tefrikalaştıran ve ‘hakkı hâlâ teslim edilmemiş bir muharrir olan’ Arif Oruç Bey’in de hayli değişik bir karakter olması, bu yapıtı pahalı ve değerli bir kültür hizmetine dönüştürmektedir.
‘Kara Kemal’in Son Günleri’ iki kısımdan oluşuyor. ‘Kara Kemal’e Dair’ başlığını taşıyan ve okura çok kıymetli bilgiler veren 82 sayfalık birinci kısım Tahsin Yıldırım tarafınca hazırlanmış. Yapıtın ikinci kısmıysa, Arif Oruç Bey’in ‘Yarın’ gazetesinde 1 Şubat-5 Nisan 1930 günleri içinde yayımlanan tefrikasıdır. Arif Oruç’un tefrikasının 52’nci kısımda kesilip yarım kalması niçiniyle de, tefrikayı tamamlamak amacıyla sadece bu iş için Ankara tarafınca nazaranvlendirilen Polis Müdürü Ekrem Bey’in anılarından ilgili kısım eklenmiştir.
Talat Paşa, Kara Kemal, Halil Sami ve Enver Paşa
“HAREKET İÇİNDE HAREKET”
Kara Kemal’in, Cerrahpaşa, Cambaziye Mahallesi, Tatlıkuyu Sokak, No. 10 adresindeki sarı boyalı konutta intihar mı ettiği, yoksa polis tarafınca infaz mı edildiği konuları, bugüne kadar daima karanlıkta kalmıştır. Kara Kemal’i meskeninde saklayan Münir Enver Beyefendi de değerli bir şahıstır. Bizler onu Şâir Enver olarak bir periyodun edebiyat mahfillerinden tanıyoruz. Orhon Seyfi Orhon, Halil Nihat Boztepe, İbrahim Alaattin Gövsa, Lemi Atlı ve Hıfzı Tevfik, Şâir Enver’in yakın arkadaşlarıdırlar. Eşref Edip’in yazdığı üzere, Şâir Enver, faziletli, mert, ama bedbaht bir adamdır. ömrü ‘roman gibi’ olduğundan, bir orta ‘Edebiyatımızda Unutulanlar ve Kaybedenler’ yazı dizim için hakkında epey araştırma yapmış, fakat yazmaya bir türlü fırsat bulamamıştım.
İttihâdçı takımın Ulusal Mücâdele’deki rolü konusunda, görüşleri tarihçiler tarafınca pek kabûl görmemesine rağmen, ben de Ahmed Hamdi Başer üzere düşünüyorum. Onların niyeti Ulusal Uğraş’ı bir ‘İttihâdçı Hareket’ hâline sokarak, iktidarı bir daha ellerine geçirmekti. Karakol Cemiyeti’ni de Ankara’dan buyruk almadan bu maksatla kurmuşlardı. Şâyet İzmir Suikastı’na ‘hareket ortasında hareket’ açısından bakılmazsa, asla sıhhatli bir kıymetlendirme yapılamayacağının kanısındayım. Yaz sıcaklarında hem tarih tıpkı vakitte tarihi ‘bir roman üzere okumak’ isteyenler için ‘Kara Kemal’in Son Günleri’ emsâlsiz bir yapıttır. Bu niçinle, başta Ötüken Neşriyât olmak üzere, ‘yaşamı Hakikiye Tefrikaları’ dizisinin editörleri Göktürk Ömer Çakır ile Oğuzhan Murat Öztürk’ü ve Arif Oruç’un tefrikasını yayıma hazırlayarak notlandıran Tahsin Yıldırım’ı kutlarım.
Ötüken Neşriyât’tan geçtiğimiz günlerde yayımlanan ‘Kara Kemal’in Son Günleri’ isimli yapıtın, İttihâd ve Terakki, Ulusal Uğraş ve Cumhûriyet’in birinci yılları ile ilgilenen herkese yeni bakış açıları kazandıracağının kanısındayım. İttihâd ve Terakki ortasında ‘taçsız ve tahtsız bir hükümdar üzere saltanat sürmüş olan’ Kara Kemal kadar, onun son günlerini tefrikalaştıran ve ‘hakkı hâlâ teslim edilmemiş bir muharrir olan’ Arif Oruç Bey’in de hayli değişik bir karakter olması, bu yapıtı pahalı ve değerli bir kültür hizmetine dönüştürmektedir.
‘Kara Kemal’in Son Günleri’ iki kısımdan oluşuyor. ‘Kara Kemal’e Dair’ başlığını taşıyan ve okura çok kıymetli bilgiler veren 82 sayfalık birinci kısım Tahsin Yıldırım tarafınca hazırlanmış. Yapıtın ikinci kısmıysa, Arif Oruç Bey’in ‘Yarın’ gazetesinde 1 Şubat-5 Nisan 1930 günleri içinde yayımlanan tefrikasıdır. Arif Oruç’un tefrikasının 52’nci kısımda kesilip yarım kalması niçiniyle de, tefrikayı tamamlamak amacıyla sadece bu iş için Ankara tarafınca nazaranvlendirilen Polis Müdürü Ekrem Bey’in anılarından ilgili kısım eklenmiştir.
Talat Paşa, Kara Kemal, Halil Sami ve Enver Paşa
“HAREKET İÇİNDE HAREKET”
Kara Kemal’in, Cerrahpaşa, Cambaziye Mahallesi, Tatlıkuyu Sokak, No. 10 adresindeki sarı boyalı konutta intihar mı ettiği, yoksa polis tarafınca infaz mı edildiği konuları, bugüne kadar daima karanlıkta kalmıştır. Kara Kemal’i meskeninde saklayan Münir Enver Beyefendi de değerli bir şahıstır. Bizler onu Şâir Enver olarak bir periyodun edebiyat mahfillerinden tanıyoruz. Orhon Seyfi Orhon, Halil Nihat Boztepe, İbrahim Alaattin Gövsa, Lemi Atlı ve Hıfzı Tevfik, Şâir Enver’in yakın arkadaşlarıdırlar. Eşref Edip’in yazdığı üzere, Şâir Enver, faziletli, mert, ama bedbaht bir adamdır. ömrü ‘roman gibi’ olduğundan, bir orta ‘Edebiyatımızda Unutulanlar ve Kaybedenler’ yazı dizim için hakkında epey araştırma yapmış, fakat yazmaya bir türlü fırsat bulamamıştım.
İttihâdçı takımın Ulusal Mücâdele’deki rolü konusunda, görüşleri tarihçiler tarafınca pek kabûl görmemesine rağmen, ben de Ahmed Hamdi Başer üzere düşünüyorum. Onların niyeti Ulusal Uğraş’ı bir ‘İttihâdçı Hareket’ hâline sokarak, iktidarı bir daha ellerine geçirmekti. Karakol Cemiyeti’ni de Ankara’dan buyruk almadan bu maksatla kurmuşlardı. Şâyet İzmir Suikastı’na ‘hareket ortasında hareket’ açısından bakılmazsa, asla sıhhatli bir kıymetlendirme yapılamayacağının kanısındayım. Yaz sıcaklarında hem tarih tıpkı vakitte tarihi ‘bir roman üzere okumak’ isteyenler için ‘Kara Kemal’in Son Günleri’ emsâlsiz bir yapıttır. Bu niçinle, başta Ötüken Neşriyât olmak üzere, ‘yaşamı Hakikiye Tefrikaları’ dizisinin editörleri Göktürk Ömer Çakır ile Oğuzhan Murat Öztürk’ü ve Arif Oruç’un tefrikasını yayıma hazırlayarak notlandıran Tahsin Yıldırım’ı kutlarım.